Woonwijk Jeruzalem

Herontwikkeling blokken G en H Jeruzalem Amsterdam

De blokken G en H in de Jeruzalembuurt in Amsterdam worden gekenmerkt door de optimistische en uitgesproken architectuur en Stedenbouw uit de jaren ’50 van de vorige eeuw.

De architectuur van Merkelbach en de Stedelijke woningdienst was destijds in meerdere opzichten vernieuwend, modern en bouwmethodisch revolutionair. De typologie met tweelaagse duplexwoningen in een L-vormige verkaveling rondom groene hoven was sprankelend, licht en flexibel. De duplex typologie kwam tegemoet aan de vraag als gevolg van de woningnood. Het idee was dat de woningen in betere tijden konden worden samengevoegd tot eengezinswoningen.

De groene hoven zijn duurzaam gebleken, maar de bouwkundige kwaliteit van de woningen is dusdanig verslechterd dat voor de blokken G en H renovatie geen optie meer is. Met de vernieuwbouw komt de samenvoeggedachte uit en ontstaan er eengezinswoningen aan de hoven.

De opgave voor de nieuwbouw is helder: het plan moet in zijn geheel een sterke overeenkomst met de originele architectuur en stedenbouwkundige uitgangspunten hebben. Door de oogharen kijkend vanaf de Hugo de Vrieslaan en de Pasteurstraat zie je niet direct dat er volledig nieuwe gebouwen zijn gerealiseerd. Je voelt wel dat er een positief optimistisch elan van de woningen straalt: nieuw en modern maar toch vertrouwd.

De voorgevels aan de buitenzijde van het plan zijn subtiel gedetailleerd met prefab betonnen kaders en hoogwaardige prefab betonnen plaatmateriaal in een lichte kleurstelling met horizontale voegen refererend aan de originele plaatverdeling.
De slank gedetailleerde aluminium kozijnen liggen afwisselend gelijk met het gevelvlak en verdiept met een negge waardoor een subtiele textuur en ritmiek ontstaat die de afleesbaarheid van de individuele woningen in de reeks ondersteunt. De horizontale belijning wordt versterkt door een comfortabele luifel op de begane grond en de omkadering van de ramen op de verdieping. De plint uit de oorspronkelijke bebouwing is als verbindende belijning teruggebracht in het gevelbeeld, zodat de woningen gezamenlijk een blok vormen.

De plattegrond met een centrale trap creëert een woning met een luxe ruimtelijke beleving. Door de centrale positie van de glazen woningentreedeur met daarnaast de dichte bergingsdeur ontstaat een logische gevelindeling die refereert aan de duplex ontsluitingstypologie. De glazen woningentreedeur geeft licht in de keuken en functioneert tevens als woningtoegangsdeur. De gesloten deur dient als bergingsdeur. Beide deuren zijn ruimtelijk gekoppeld middels een luifel.

Aan de achterzijde opent de woning zich volledig naar de privé-tuin en de hoven. De in drie segmenten verdeelde achtergevel is verticaal geleed met prefabbeton elementen en refereert daarmee aan de verticale parcelering van de oorspronkelijke bebouwing.
In de schuin geplaatste puien naast de middelste pui met Frans balkon wordt de textuur van de loggia’s uit de oorspronkelijke bebouwing teruggevonden. Door de middelste pui iets naar binnen te plaatsen ontstaat een gevoel van privacy op het privé terras en een aangename overgang naar de gemeenschappelijke groene hoven. De verticale geleding van de achtergevels geeft de gewenste individuele afleesbaarheid.

De woningen zijn op de erfgrens afgescheiden door een prefab betonnen lamel die onderdeel uitmaakt van de verticale betonnen kaders en die samen met de textuur van de puien de woningen privacy biedt. Tevens verbinden de lamellen het geheel op dezelfde manier als voorheen de schoorstenen dat deden.

Er is binnen de stedenbouwkundige visie en het bestemmingsplan gezocht naar een hoogwaardige optimalisatie van de woningen. De woningen worden voorzien van een kelderverdieping met op de begane grond een glazen strook, dit zorgt voor voldoende daglicht in de verblijfsruimte in de kelder. Dit voegt een hoogwaardige – loftachtige – kwaliteit toe aan de woning. Verder biedt de hoofdopzet van de plattegronden voldoende mogelijkheden om individuele woonwensen te realiseren.